Is er een verschil tussen hoogsensitief (HSP) en hooggevoelig?

16-01-2023

Deze vraag kreeg ik onlangs van een vriendin, dus ik besloot wat onderzoek te doen.

In België is er wel een verschil.

Hoogsensitief of HSP (Highly Sensitive Person) betekent dat je zintuigen meer dan gemiddeld gevoelig zijn.
Ongeveer 20% van de bevolking heeft dit persoonlijkheidskenmerk.
Het is dus geen stoornis maar een natuurlijke eigenschap die bij een minderheid van de bevolking voorkomt.
Een heel waardevolle eigenschap, ook al wordt het, uit onwetendheid, vaak negatief belicht en ervaren.

De kenmerken zijn:

  • een gevoeliger zenuwstelsel en het meer dan gemiddeld opvangen van interne en externe prikkels
  • opmerkzaamheid en oog voor detail
  • een diepgaande verwerking van die informatie of prikkels: dit is het centrale kenmerk en is meetbaar in het brein
  • een verhoogde kwetsbaarheid voor overprikkeling
  • een intensere reactie op zowel positieve als negatieve prikkels
  • meer verwerkings- en hersteltijd nodig dan gemiddeld
  • actievere spiegelneuronen, waardoor je beter begrijpt wat de ander denkt en voelt

Hoogsensitiviteit is slechts een deel van je persoonlijkheid, dus het totaalplaatje is heel divers. Dé HSP bestaat niet, ook is er geen één theorie rond HSP.

Hoogsensitieve personen ervaren meer zintuiglijke prikkels dan niet-HSP. Ze hebben grotere en langere voelsprieten als het ware.

Door de moderne technologische maatschappij, waarbij we ongeveer 90% van onze tijd in een onnatuurlijke omgeving leven, vertonen steeds meer mensen de kenmerken van HSP.
Wil dat dan zeggen dat er steeds meer hoogsensitieve mensen zijn? Waarschijnlijk niet. Steeds meer mensen reageren hooggevoelig ten gevolge van chronische stress (of overprikkeling).

Chronische stress ontstaat als er onvoldoende rustmomenten worden ingebouwd in het dagelijks leven. Tegenwoordig worden zogenaamde dode momenten (wachten aan de kassa, op het toilet,...) gevuld met scrollen op de smartphone. Maar dan ben je eigenlijk aan het 'werken'. Rusten betekent: momenten ZONDER prikkels, niksen.

Het plots moeilijker kunnen verdragen van geluid, licht of andere externe prikkels kan een aanwijzing zijn voor de aanloop naar een burn-out.

Je kan ook door trauma hooggevoelig worden.

HSP zijn gevoeliger voor overprikkeling en kunnen daar ook hooggevoelig op reageren.

Elke Van Hoof schrijft in haar boek: "hoogsensitiviteit gaat over het aantal prikkels dat binnenkomt in de hersenen. Hooggevoeligheid daarentegen is een emotionele reactie."

Het grote verschil tussen HSP en niet-HSP is de diepgaande verwerking van informatie.

Andere HSP kenmerken bij overprikkeling:

  • Agressie 
  • Emotionaliteit (huilbuien) = de alarmbel van het zenuwstelsel: het is te veel
  • Opgewonden gedrag: niet kunnen stilzitten en overlopen van enthousiasme bij positieve gebeurtenissen
  • Afwijzingsgevoelig, hypervigilantie en calimero complex: je voelt je voortdurend gekwetst en raakt diep ontgoocheld in mensen
  • neiging tot 'pleasen'

Binnenkort ga ik iets meer vertellen over de testen die kunnen aantonen of je nu HSP bent of hooggevoelig.

In Nederland maken ze geen onderscheid tussen beide termen. 

Een bedenking waar nog over te discussiëren valt: zijn die 20% hoogsensitief of zijn de 80% laagsensitief (geworden)? 

Wil je graag begeleiding op je HSP pad? Contacteer me.